Γυρνάς στο σπίτι και ο σκύλος σου έχει κάνει την τουαλέτα του στη μέση του σαλονιού. Ή έχει κάνει φύλλο και φτερό το αγαπημένο σου κάλυμμα. Η τα σκουπίδια είναι πεταμένα σε όλο το σπίτι. Ο κατάλογος είναι ατελείωτος. Το ξέρεις οτι έχει κάνει κάτι που δεν έπρεπε και το βλέπεις οτι το ξέρει και αυτός. 

Η λογική αλληλουχία στο μυαλό σου πάει κάπως έτσι: ο σκύλος σου έμεινε μόνος του σπίτι, έκανε κάτι που ΞΕΡΕΙ οτι δεν έπρεπε να κάνει και όταν το ανακάλυψες και σε είδε, το ύφος του τα είπε όλα. Το πιθανότερο είναι οτι ήδη βρίσκεσαι από πάνω του και του φωνάζεις 'όχι αυτό, σου έχω πει όχι΄ή κάτι κοντινό. Η αλήθεια είναι οτι πάρα τη φαινομενικά λογική σου σκέψη, ο σκύλος σου δεν νιώθει ενοχές. Αντί αυτού, εκφράζει ένα πολύ πιο κοινό συναίσθημα: φόβο. 

Πάμε λίγο να το δούμε λίγο πιο αναλυτικά:

Με τα σημερινά επιστημονικά δεδομένα γνωρίζουμε οτι οι σκύλοι βιώνουν πρωταρχικά συναισθήματα όπως π.χ χαρά, φόβο και λύπη. Τα δευτερογενή συναισθήματα όπως π.χ ενοχή ή ζήλια θεωρείται οτι περιορίζονται στον άνθρωπο και σε άλλα πρωτεύοντα.

Επιπρόσθετα η γνωστική ικανότητα των σκύλων λειτουργεί κυρίως σε επίπεδο γεγονότος - αποτελέσματος. Αυτό πρακτικά σημαίνει οτι δεν μπορούν να συνδέσουν ένα γεγονός που έχει συμβεί σε  παρελθοντικό χρόνο με την αντίδρασή σου μετά από ώρα. Μπορούν να αντιληφθούν και να συσχετίσουν τις άμεσες συνέπειες μιας συμπεριφοράς τους.

Ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι ο μικρότερος αριθμός νευρώνων που βρίσκονται στον προμετωπιαίο φλοιό του εγκεφάλου των ζώων (σε σχέση με τον ανθρώπινο εγκέφαλο) και είναι υπεύθυνοι μεταξύ άλλων για τη σύνθετη σκέψη και τη δυνατότητα λήψης νοητικών αποφάσεων (ανθρώπινες ικανότητες). 

Σύμφωνα με σχετικές μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί, με επικεφαλή την Dr. Alexandra Horowitz, οι άνθρωποι τείνουν να παρεξηγούν τα συναισθήματα των σκυλιών καθώς βασίζονται στα ανθρώπινα συναισθήματα. «Χρησιμοποιούμε τη γλώσσα των ανθρώπων για τον σκύλο», δήλωσε η ίδια μετά τη μελέτη της με τίτλο: 'Η αποσαφήνιση του «ένοχου βλέμματος»: βασικά μηνύματα στη συμπεριφορά των σκυλιών'. Το «ένοχο» βλέμμα είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού.

Σύμφωνα με τα ευρήματα των μελετών:

• Oι σκύλοι επιδεικνύουν το συναίσθημα του φόβου στην επικείμενη επίπληξη του κηδεμόνα και όχι το συναίσθημα της ενοχής επειδή συνειδητοποιούν τη ζημιά
• Οι σκύλοι έχουν την τάση να έχουν αυτό το 'ένοχο' βλέμμα, όταν τους επιπλήττουν οι κηδεμόνες τους, ακόμα και αν δεν έχουν κάνει κάποια ζημιά.

Συμπερασματικά η γλώσσα σώματος του σκύλου είναι μια αντίδραση στη γλώσσα σώματος που χρησιμοποιεί ο άνθρωπος. Ωστόσο σύμφωνα με τους επιστήμονες, χρειάζονται περαιτέρω έρευνες σε διαφορετικές συνθήκες (όχι εργαστηριακό περιβάλλον), λαμβάνοντας υπόψη και άλλους παράγοντες. Το μόνο σίγουρο είναι οτι θα περάσει αρκετός καιρός μέχρι να μπορέσουμε να πούμε με βεβαιότητα αν τα σκυλιά μπορούν, ή όχι, να αναπτύξουν σύνθετα συναισθήματα όπως η ενοχή.

Με αναφορές από:

Σοφία Παπαπάνου, CPDT - KA, ACDBC

Dog Training - Dog Behavior Consulting

www.themoderndogtraining.gr